Dieta lekkostrawna – jakie są jej zasady i jakie produkty są dozwolone podczas jej stosowania? Kiedy wdrożyć dietę lekkostrawną?
Dieta lekkostrawna znana również pod nazwą dieta łatwostrawna jest dietą leczniczą stosowaną najczęściej pośród wszystkich diet. Jest także najprostszą modyfikacją podstawowego modelu żywienia zdrowego człowieka. Dieta lekkostrawna stosowana jest przede wszystkim przy różnych schorzenia przewodu pokarmowego, ale także w przypadku chorób przeziębieniowych, przebiegających z podwyższoną temperaturą. Stosowanie diety lekkostrawnej polecane jest także w żywieniu osób w wieku podeszłym których przewód pokarmowy nie działa już tak sprawnie. Możemy ją wdrożyć także po świątecznym obżarstwie. Czy dieta lekkostrawna to tylko suchary i woda?
Dieta lekkostrawna – co jeść by organizm mógł się regenerować i walczyć z chorobom? Czy produkty lekkostrawne muszą być mdłe, pozbawione smaku i aromatu nie dostarczając nam żadnej przyjemności płynącej z jedzenia? Otóż nawet ta dieta, która kojarzona jest głownie jako szpitalna może być naprawdę smaczna. Możemy spożywać naprawdę sporą ilość pokarmów, mimo że wydaje nam się, że będziemy musieli z nich zrezygnować. Dieta lekkostrawna dopuszcza w swoim wykazie wachlarz produktów zbożowych, mlecznych, jaja, mięso, tłuszcze a także nasiona roślin strączkowych. Poniżej postaramy się odpowiedzieć na garść podstawowych pytań dotyczących tego modelu żywienia.
Spis treści:
- Na czym polega dieta lekkostrawna?
- Kto powinien stosować dietę lekkostrawną?
- Podstawowe zasady diety lekkostrawnej?
- Produkty dozwolone w diecie lekkostrawnej.
- Dieta lekkostrawna- produkty zakazane.
- Zasady przygotowywania posiłków w diecie lekkostrawnej.
- Stosowanie diety lekkostrawnej a błonnik pokarmowy.
- Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu.
- Dieta lekkostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego.
- Odchudzanie na diecie lekkostrawnej.
Na czym polega dieta lekkostrawna?
Kiedy słyszymy hasło dieta lekkostrawna przed oczami pojawiają nam się od razu wszelkiego rodzaju kleiki, suchary i wodniste przetarte zupy. Tak skomponowane menu nie dostarczyłoby nam żadnych wartości odżywczych a także nie złagodziło dolegliwości żołądkowo – jelitowych. Na szczęście żywienie w diecie lekkostrawnej wygląda zupełnie inaczej. Dietę lekkostrawną cechuje dobór takich produktów, które są łatwo trawione w układzie pokarmowym i tym samym go nie obciążają. Ważną rolę odgrywa także sposób przygotowania i obróbki pokarmów. Stosowanie diety lekkostrawnej zaleca się osobom borykającym się z rozmaitymi dolegliwościami ze strony układu pokarmowego.
Kto powinien stosować dietę lekkostrawną?
Dieta lekkostrawna (dieta łatwostrawna) jest sposobem odżywiania zalecanym pacjentom po zabiegach pooperacyjnych oraz w określonych jednostkach chorobowych. Niestety często pacjenci źle rozumieją jej zalecenia, jedząc zbyt mało lub spożywając produkty nieodpowiednie dla tego rodzaju diety. W diecie lekkostrawnej ważne jest by dostarczała taką samą podaż energii i ilość składników odżywczych jak jest to w przypadku diety osób zdrowych. Różnica polega na spożywaniu produktów które łatwo ulegają trawieniu i nie wpływają obciążająco na przewód pokarmowy.
Dieta lekkostrawna najczęściej stosowana jest:
- W Chorobach żołądka i jelit (np. w chorobie Leśniowskiego-Crohna, zapaleniu błony śluzowej jelit, nieżycie żołądka),
- nowotworach układu pokarmowego (np. rak jelita grubego),
- stanach zapalnych jelit i błony śluzowej żołądka,
- chorobach przyzębia (np. paradontoza),
- Infekcjach przebiegające z wysoką gorączką,
- U osób w podeszłym wieku
- U osób w trakcie rekonwalescencji po zabiegach chirurgicznych
- Przy biegunkach infekcyjnych czy podróżniczych
Dieta łatwostrawna zalecana jest również w innych schorzeniach takich jak:
- Przewlekłe zapalenie dróg żółciowych i pęcherzyka,
- W przewlekłym i ostrym zapaleniu trzustki i wątroby,
- Kamicy żółciowej,
- Wzdęcia
Podstawowe zasady diety lekkostrawnej
Stosowaniu diety lekkostrawnej ma na celu przede wszystkim odciążenie układu pokarmowego lub chorego narządu oraz dolegliwości, które mogą być spowodowane zaburzeniami funkcjonowania przewodu pokarmowego. W czasie przebywania na diecie lekkostrawnej nie wolno spożywać potraw ciężkostrawnych, mogących powodować wzdęcia, a także takich które długo zalegają w żołądku. W diecie łatwostrawnej należy unikać produktów wysoce przetworzonych, wędzonych, ostro przyprawionych i marynowanych. Produkty które bogate są w błonnik pokarmowy także powinny zostać w znacznym stopniu ograniczone. Jednak wiedząc jak bardzo ważnym jest elementem zdrowej diety trzeba zmienić jego źródło.
Produkty dozwolone w diecie lekkostrawnej.
Dieta lekkostrawna cechuje się doborem takich produktów spożywczych, które łatwo ulegają trawieniu w przewodzie pokarmowym i go nie obciążają. W diecie lekkostrawnej zaleca się częste spożywanie posiłków, o regularnych porach, mających małe objętości. Ostatni posiłek powinien zostać spożyty na 2 godziny przed snem. Dieta lekkostrawna co jeść?
W diecie lekkostrawnej dozwolone są następujące produkty:
- Produkty zbożowe – pieczywo jasne pszenne, sucharki, płatki owsiane, drobne kasze: manna, jęczmienna, jaglana, kuskus, ryż, drobne makarony.
- Mleko i produkty mleczne– mleko słodkie 2% i zsiadłe, kefir, maślanka, jogurt naturalny, ser twarogowy chudy lub półtłusty, ser żółty o obniżonej zawartości tłuszczu.
- Jaja – gotowane na miękko, na twardo, ścięte na parze w formie jajecznicy, omletów, jaj sadzonych, w koszulkach.
- Mięso, wędliny, ryby – kurczak i indyk bez skóry, cielęcina, mięso z królika, oraz w mniejszych ilościach chude części wołowiny i wieprzowiny (polędwica, rostbef, łopatka, mostek) wędliny: szynka, schab, polędwica, filet: ryby: dorsz, leszcz, sola, mintaj, pstrąg tęczowy.
- Tłuszcze: Olej rzepakowy, oliwa z oliwek, olej lniany, świeże masło, miękkie margaryny dobrej jakości służące do smarowania pieczywa.
- Warzywa i owoce: pieczone, duszone, gotowane, bez pestek i bez skórki
- Zupy: czyste, słabe wywary np. barszcz, pomidorowa czy zupa jarzynowa z dowolnych warzyw.
- Desery: kompoty, kisiel, ciast drożdżowe, galaretki.
- Napoje: woda niegazowana, delikatny napar z herbaty i kawy.
- Przyprawy: Pełne aromatu przyprawy ziołowe takie jak tymianek, bazylia, rozmaryn, cynamon, lubczyk, wanilia, majeranek, koperek, pietruszka.
Dieta lekkostrawna dopuszcza także niektóre produkty spożywcze, jednakże w ograniczonej ilości. Ich stosowanie zależne jest od indywidualnej tolerancji osób stosujących ten model żywienia:
- Pieczywo pszenno-żytnie, żytnie, orkiszowe, graham
- Ser mozzarela light
- Nasiona roślin strączkowych: młoda fasolka, groszek
- Ryby tłuste: łosoś, makrela
- Przetwory z nasion roślin strączkowych: tofu
- Orzechy i masło orzechowe Thermomix
- Warzywa kapustne: kalafior, brokuły, kalarepa
- Dopuszczalne jest sporadyczne stosowanie niewielkiej ilości pieprzu, curry, słodkiej papryki
Dieta lekkostrawna – produkty zakazane.
- Produkty zbożowe – Ryż brązowy, ciemny makaron, kasza gryczana, kasza pęczak, mąka pełnoziarnista, słodkie płatki z dodatkiem miodu, karmelu i czekolady, rogale, słodkie bułki, croissanty, ciastka francuskie, pączki, faworki
- Mleko i produkty mleczne – Tłuste mleko i śmietana, sery pleśniowe i topione, serki typu fromage.
- Mięso, wędliny, ryby, nasiona roślin strączkowych– schab wieprzowy, golonka, boczek, słonina, wołowina, baranina, gęś, kaczka. Tłuste wędliny takie jak: mielonka, salami, parówki, pasztety. Ryby wędzone i rybne konserwy. Nasiona roślin strączkowych: soja, soczewica, bób, cieciorka.
- Tatar, sushi.
- Tłuszcze: smalec, olej kokosowy.
- Warzywa i owoce: owoce niedojrzałe, gruszki, śliwki, papryka, rzodkiewka, rzepa, szczypior, wszystkie odmiany kapusty, kukurydza, warzywa konserwowane octem, cebula, czosnek, smażone ziemniaki, frytki. Dżemy i owoce w syropie.
- Zupy: kapuśniak, fasolowa, zupy z proszku.
- Desery: torty, pączki.
- Napoje: mocna kawa, herbata, napoje gazowane i alkoholowe.
- Przyprawy: ostra papryka chili, musztarda, majonez, ocet winny, vegeta.
Zasady przygotowywania posiłków w diecie lekkostrawnej.
Przy sporządzaniu potraw i posiłków w diecie łatwostrawnej stosuje się odpowiednie techniki kulinarne, które mają wpływ na lepsze przyswajanie pokarmów i łatwiejsze trawienie. Należą do nich gotowanie na wodzie lub parze, duszenie bez obsmażania, pieczenie w folii, pergaminie lub w specjalnych naczyniach. Pomaga także rozdrabnianie i przecieranie. Aby potrawa stała się lepiej dostępna dla enzymów trawiennych stosuje się także pewne dodatki powodujące jej zmiękczanie lub spulchnianie, jest to np. Dodanie do budyniu ubitej piany z białek lub namoczona bułka dodana do dania mięsnego.
Stosowanie diety lekkostrawnej a błonnik pokarmowy.
Błonnik pomimo wielu zalet nie jest przeznaczony dla wszystkich. Mimo że zmniejsza wchłanianie substancji szkodliwych przez nasz układ pokarmowy, ale niestety ogranicza także wchłanianie się wody oraz rozpuszczonych w niej leków, a także minerałów i witamin. Duże ilości błonnika pokarmowego w diecie mogą sprzyjać gazom jelitowym, wzdęciom i skurczom brzucha. Dla tego nie jest polecany na diecie łatwostrawnej. Należy jednak pamiętać, że błonnik jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego, dla tego dieta ta dopuszcza występowanie w jadłospisie do 25g włókna. Błonnik powinien być spożywany z dużą ilością wody, tylko w jej towarzystwie funkcjonuje prawidłowo. Źródłem błonnika w diecie łatwostrawnej powinny być drobne kasze, młode delikatne warzywa, dojrzałe owoce, delikatne pieczywo pszenne lub pieczywo pszenne pełnoziarniste typu graham.
Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu.
W tej modyfikacji diety łatwostrawnej ogranicza się ilość spożywanego w ciągu dnia tłuszczu do 45-50g. Zmniejszenie jego ilości jest niezbędne ze względu na jego upośledzone trawienie i wchłanianie w wyniku zaburzeń chorobowych. Dieta lekkostrawna z ograniczeniem tłuszczu wyklucza całkowicie tłuszcze pochodzenia zwierzęcego takie jak smalec, boczek, słonina. Produkty mięsne i przetwory mleczne powinny być wybierane z jak najmniejszą zawartością tłuszczu. W niewielkich ilościach dopuszcza się stosowanie oliwy z oliwek, oleju słonecznikowego lub masła o obniżonej zawartości tłuszczu. W wyniku zmniejszenia podaży tłuszczu witaminy dostarczanie i wykorzystanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach może być niedostateczne. Dla tego wybierając warzywa do jadłospisu powinno się wybierać te czerwone i żółte, bogate w β-karoten, np. Marchew, dynie.
Dieta lekkostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego.
Ten wariant diety lekkostrawnej ma za zadanie rozcieńczenie lub zneutralizowanie soku żołądkowego, bądź ograniczenie jego wydzielania oraz niedrażnienie mechanicznie, chemicznie ani termicznie błony śluzowej żołądka. Ważnymi składnikami w tej modyfikacji są: pełnowartościowe białko, witaminy-głownie witamina C oraz składniki mineralne. Istotną role odgrywają też tłuszcze, ponieważ wykazują zdolność hamowania wydzielania kwasu solnego oraz opróżniania żołądka, powinny występować w zalecanych ilościach, szczególnie jako tłuszcze pochodzenia roślinnego lub tłuszcze z mleka. Ogranicza się w dużym stopniu spożycie surowych warzyw i owoców co może powodować zmniejszoną podaż witaminy C. Ważna jest też temperatura spożywanych posiłków, zbyt zimne lub zbyt gorące dania mogą powodować przekrwienie błony śluzowej żołądka. Podkreśla się konieczność zmniejszenia objętości posiłków a przy tym zwiększenie ich ilości do ok. 6 dziennie, podawanych w najlepiej w 2 godzinnych odstępach.
Odchudzanie na diecie lekkostrawnej.
Dieta lekkostrawna nie jest to dieta odchudzająca. Oczywiście z dietą redukcyjną mają parę wspólnych składowych takich jak ograniczenie ilości spożywanych tłuszczów oraz sposób przygotowywania posiłków oparty na gotowaniu, duszeniu i pieczeniu. Istotną natomiast różnicą jest ilość podaży błonnika pokarmowego. Dieta lekkostrawna ogranicza ilość błonnika a dieta odchudzająca w błonnik powinna obfitować. Oczywiście przy ujemnej ilości kalorii dostarczanych organizmowi dieta lekkostrawna może stać się dietą redukcyjną.
Jak widać dieta lekkostrawna nie musi być nudna jak “flaki z olejem”.
Jeśli jesteś zainteresowana jadłospisem zgodnym z zasadami diety lekko strawnej zapraszamy do kontaktu. Bardzo chętnie przygotujemy dla Ciebie przykładowy jadłospis uwzględniają wszystkie Twoje potrzeby i preferencje smakowe.
>> Zobacz także: Plany dietetyczne na Thermomix i dietetyczne przepisy na Thermomix
Sprawdź również >>>> Thermomix blog po więcej dietetycznych i Thermomixowych tipów!
Bibliografia:
Kunachowicz H., Czarnowska-Misztal E., Turlejska H.: Zasady żywienia człowieka, Wydawnicto Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2000.